นิทาน และหนังสือ คือแนวทางในการบ่มเพาะสิ่งที่ดีให้แก่เด็ก โดย ตุ๊บปอง

ครอบครัวไทยในอดีต เป็นครอบครัวขยาย ที่มีพ่อแม่ ปู่ย่าตายาย พี่ป้า น้าอา อาศัยอยู่รวมกันอย่างอบอุ่น เด็กจึงเติบโตขึ้นท่ามกลาง การอบรมเลี้ยงดูด้วยความรัก ความห่วงใย และทะนุถนอมมีวงศาคณาญาติ มีเพื่อนเล่น มีสัตว์เลี้ยง และมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับธรรมชาติ การเรียนรู้ของเด็กเป็นไปตามธรรมชาติ ไม่มีแบบแผนตายตัว ไม่มีแบบแผนอย่างเป็นทางการ เด็กส่วนใหญ่เรียนรู้จากการเล่นกับสิ่งที่อยู่รอบตัว และเรียนรู้จากการเลียนแบบผู้ใหญ่ทั้งในด้านที่ดี และไม่ดี เด็กสั่งสมประสบการณ์จากการทำกิจวัตรประจำวัน การสังเกต และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของครอบครัว และชุมชน

ลักษณะการอบรมเลี้ยงดูเด็กในอดีตมีคุณค่าต่อเด็ก เพราะเป็นวิถีแห่งการดำรงไว้ซึ่งความสัมพันธ์อันอบอุ่นในครอบครัว และวงศาคณาญาติ เห็นได้จากการใช้ชีวิตประจำวันที่ให้เด็กได้เล่นอย่างอิสระ ให้เด็กช่วยตนเอง ช่วยทำงาน ให้พี่เลี้ยงน้อง เลี้ยงสัตว์เลี้ยงที่เด็กต้องรู้จักการรับผิดชอบชีวิตอื่นนอกจากชีวิตตน การปลูกฝังค่านิยมในเรื่องการทำบุญให้ทาน การเคารพบรรพบุรุษ การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และร่วมมือกับคนอื่น

ที่สำคัญยิ่งคือ การเจริญเติบโตของเด็กมีบุคคลหลักที่ทำหน้าที่เอาใจใส่ใกล้ชิด และสร้างความผูกพันด้วยการปฏิบัติต่อเด็กอย่างสุภาพ อ่อนโยน เอื้ออาทร ทำให้เด็กเกิดความรู้สึกมั่นคง ปลอดภัย และมีทัศนคติที่ดีต่อผู้อื่น

ความมุ่งหวังในการอบรมเลี้ยงดูเด็กในสังคม ครอบครัวไทยในอดีตมีหลักสำคัญคือ ดูแลเด็กให้มีสุขภาพที่ดี มีกิริยามารยาทดี มีคุณธรรมทั้ง กาย วาจา และใจ

การปลูกฝังให้เด็กมีคุณธรรมเป็นสิ่งสำคัญยิ่งในกระบวนการบ่มเพาะด้วยความเชื่อว่าคุณธรรม เป็นปัจจัยสำคัญที่นำชีวิตสู่ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ เพราะเป็นการอบรมให้เด็กละเว้นความชั่ว ทำความดีให้ถึงพร้อม และฝึกหัดอบรมจิตใจให้บริสุทธิ์ อันถือเป็นพื้นฐานทางจิต เพราะจิตที่มีคุณธรรมเป็นจิตที่มีคุณภาพ การปลูกฝังคุณธรรมตั้งแต่เด็กอยู่ในวัยเยาว์ย่อมได้ผลดีกว่าการรอไปอบรมเมื่อเด็กโต

นิทานพื้นบ้านและเรื่องเล่า ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมสำคัญ ที่ “คนไทย”ในอดีตใช้เป็นกลไกในการพัฒนาสติปัญญา สุขภาพ กิริยามารยาท และคุณธรรมจริยธรรม ในเด็กได้อย่างแยบยลและได้ผล ควรที่คนไทยสมัยใหม่จะหันมาทบทวน และใช้เป็นกระบวนการในการอบรมบ่มเพาะเด็กในวันนี้ เพราะเป็นยุคสมัยที่ผู้ใหญ่ให้อิสระแก่เด็กในการใช้ชีวิต ในการตัดสินใจเรื่องต่างๆ เกี่ยวกับตนเอง โดยที่มีผู้ใหญ่ดูแลเด็กห่าง ๆ ควบคุมการกินอยู่ด้วยการสั่ง มีการชี้แจงเหตุผลน้อย ไม่มีเครือญาติที่พรั่งพร้อมล้อมชีวิตที่จะใกล้ชิดเด็ก พ่อแม่ให้วัตถุทดแทนความรักความอบอุ่น จนกระทั่ง หลงลืม ละทิ้งวัฒนธรรม และหลักศีลธรรมอันดีงาม อันเป็นรากฐานทางจิตใจของคนไทยในอดีต

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *